جلوه های شادی در شیرین و خسرو و مجنون و لیلی امیر خسرو دهلوی

امیرخسرو دهلوی از شاعران فارسی سرای هندوستان است. عده ای او را طوطی هندوستان و برخی سعدی هندوستان می دانند. وی از بزرگترین مقلدان نظامی در زمینه ی آثار بزمی و داستان سرایی است. دهلوی در سرودن داستان های شیرین و خسرو و مجنون و لیلی از هر چیزی بهره می برد، تا لایه های مختلف شادی را در فرهنگ کهن ایران مورد بررسی قرار دهد. از این رو مرقعی رنگارنگ از موضوعات مختلف را به قصد و انگیزه ی تنوع بخشی و رفع ملال و خستگی و ایجاد شادی و سرور در مخاطب به کار می برد و صف طبیعت، یاد خدا، قضا وقدر، شراب، موسیقی، شکار، بزم های مجلل و باشکوه روابط عاشقانه جسمانی یا روحانی ، ناز و نیازها، عشوه ها و کرشمه ها و حتی مطالب شهوانی در لفافه ای از عفت بیان و خلاصه هر آنچه در جهان می تواند نظر انسان را به خود جلب کند و انگیزه ای برای توصیف و هنرنمایی باشد. این پایان نامه به طور مشخص به مقوله ی شادی می پردازد و مولفه های شادی را به طور تفصیلی و تحلیلی در دو اثر مورد نظر بررسی می کند. این مولفه ها در شیرین و خسرو به پنج دسته ی: 1- رابطه ی شادی و آیین ها ، آداب و رسوم و باورها2- رابطه ی شادی با تفریحات و سرگرمی ها3- رابطه ی شادی و عشق4- رابطه ی شادی و مذهب 5- رابطه شادی و فلسفه ی زندگی و در مجنون لیلی به دو دسته : 1- رابطه ی شادی با آیین ها، آداب و رسوم 2- رابطه ی شادی با عشق تقسیم می شود. در پایان به این نتیجه می رسد که عوامل شادی بخشی در شیرین و خسرو به خاطر ماهیت این عشق که به وصال ختم می شود بسیار گسترده است، اما در لیلی و مجنون که عشق ماهیت فراقی دارد، بسامد واژه ها و ترکیبات و تصویر های شاد و نشاط بخش به مراتب کم تر از شیرین و خسرو است.